Wanneer u gaat samenwonen en u koopt samen een woning en u sluit samen een hypotheek af dan is het heel erg belangrijk dat er een samenlevingscontract wordt opgesteld.
Hierin wordt namelijk vastgelegd wat ieder heeft ingebracht en waarop ieder recht heeft wanneer de samenleving onverhoopt eindigt. Dit vereist een op maat gemaakte advisering; het samenlevingscontract mag geen standaard contract zijn. Wanneer een van de partners bijvoorbeeld meer heeft betaald aan de hypotheeklasten en is er sprake van een annuïteitenhypotheek, dan kan dit zomaar leiden tot een scheve situatie bij het einde van de samenleving. Standaard is namelijk in het samenlevingscontract opgenomen dat alleen de betaalde hypotheekrente onder de kosten van de huishouding valt en dus niet de aflossingen (annuïteiten).
Kosten van de huishouding:
Met de afspraak over de kosten van de huishouding legt u vast dat u deze beiden betaalt, waarbij ervoor kan worden gekozen dat ieder de helft daarvan betaalt of dat deze naar evenredigheid van de inkomens worden betaald. Hier begint het al uit de pas te lopen, omdat hieronder dus niet automatisch de aflossingen (annuïteiten) vallen. Wanneer de ene partner meer betaalt aan de kosten van de hypotheek en door de aflossingen ook meer bijdraagt aan de overwaarde van de woning, kan er afgesproken worden dat dit wordt gecompenseerd (aan het einde van de samenwoning). Maar dat hoeft niet. Is er afgesproken dat dit wel gecompenseerd wordt dan noemen we dat de vergoedingsleer, wordt dit niet gedaan dan noemen we dit de nominaliteitsleer. De nominaliteitsleer is ook de regeling welke volgens de wet geldt. Dus wordt er niets bepaald over de aflossingen op de hypotheek, dan geldt de wettelijke regeling en hoeven de door ene partner meer betaalde hypotheekaflossingen niet aan de ander te worden vergoed. Dit leidt bij het verbreken van de samenwoning tot onenigheid.
De belastingdienst ziet dat wat een partner meer heeft ingebracht in de eigen woning dan de andere partner als een vergoedingsrecht en wanneer de andere partner deze moet vergoeden en hiervoor het geld niet heeft en dit dus moet financieren, dan valt deze financiering daardoor niet in Box 1, maar in Box 3. Dat hoeft niet altijd een nadeel te zijn, maar het is wel erg belangrijk om dus ook met de fiscale/inkomstenbelasting aspecten rekening te houden.
Ook voor wat betreft de Aangifte Inkomstenbelasting is het belangrijk om met dat wat in het samenlevingscontract is opgenomen, rekening te houden.
Het samenlevingscontract is dus maatwerk, maar ook dan zijn we er nog niet. Ook de gevolgen van een overlijden moeten goed worden geregeld, zeker wanneer beide partners kinderen hebben uit een vorige relatie. Ook daarom is het belangrijk om met de gevolgen van overlijden in het samenlevingscontract rekening te houden. Omdat de langstlevende partner in de woning moet kunnen blijven wonen, is een langstlevende testament nodig. Een aandachtspunt daarbij is dat alleen de eigen kinderen van de eerst overleden partner mee erven, de kinderen van de langstlevende partner niet.
Door de werking van het langstlevende testament, levert dit een ongelijke vererving op. Immers de kinderen van de langstlevende partner erven pas na zijn of haar overlijden. Zij erven dan de woning maar moeten eerst de erfdelen van de kinderen van de eerst overleden partner uitbetalen. Dat kan voor een ongelijke vererving zorgen, omdat de erfdelen van de kinderen van de eerst overleden partner worden vastgesteld op de waarde van de woning na het eerste overlijden terwijl de kinderen van de langstlevende partner de woning erven met de waarde op dat moment. Daartussen kan een groot verschil zitten en het is maar zeer de vraag of dit goed uitpakt.
In de meeste gevallen is het daarom verstandig om met betrekking tot de gezamenlijke woning, alle kinderen zowel bij het eerste als het laatste overlijden erfgenaam te laten zijn. Zo erven zij na het eerste overlijden ieder een even hoge vordering en na het laatste overlijden erven zij de woning met de waarde op dat moment. Voor de berekening van de erfbelasting mogen dan de vorderingen van hun verkrijging worden afgetrokken en daardoor wordt er ook nog op de erfbelasting bespaard, zie ook mijn uitleg Praktijkvoorbeeld besparingsmogelijkheid op de erfbelasting.
Menig adviseur struikelt hierover en niet alle adviseurs beheersen alle vakgebieden om een aangepast advies te kunnen geven en om alle akten op elkaar af te stemmen. Als Estate Planner behoort dit tot mijn expertise en kan ik het proces begeleiden tot en met de concept notariële akten.